Türkmen Türkçesi

Türkmen Türkçesi


Türkmenistan'ın resmi dili olup nüfusun %90'ı (3.500.000 kişi) tarafından konuşulur. Ayrıca İran'da 2.000.000, Afganistan'da ise 500.000 kişilik azınlıklar tarafından konuşulur. Türkçe'nin Oğuz (Batı) lehçesine ait olan bu dil Türkiye ve Azerbaycan Türkçelerine büyük benzerlik gösterir.

Zamirler

1-Şahıs Zamirleri
Türkmence şahıs zamirleri aşağı yukarı Türkiye Türkçesindeki gibidir:
Men, sen, ol, biz, siz, olar
Yönelme hallerinde n>ň değişmesi olur:
maňa, saňa, oňa

2-İşaret Zamirleri
Türkmence işaret zamirleri şunlardır: Bu, şu, ol, şol.
Çekimli hallerde;
"Bu" işaret zamiri "m" ile başlar.
Ek ile zamirlerin aralarına "n" sesi girer.
Yönelme hallerinde ise n>ň değişmesi olur.
muny: bunu, muňa: buna, onuň: onun


Fiiller



Şimdiki Zaman

-ýar, -ýär Şimdiki Zaman Eki + Şahıs Ekleri
bilýärin, bilýärsiň, bilýär, bilýäris, bilýärsiňiz, bilýärler
okaýaryn, okaýarsyň, okaýar, okaýarys, okaýarsyňyz, okaýarlar
Olumsuz:
bilmeýärin, bilmeýärsiň, bilmeýär, bilmeýäris, bilmeýärsiňiz, bilmeýärler
okamaýaryn, okamaýarsyň, okamaýar, okamaýarys, okamaýarsyňyz, okamaýarlar

Geniş Zaman
bilerin, bilersiň, biler, bileris, bilersiňiz, bilerler
okaryn, okarsyň, okar, okarys, okarsyňyz, okarlar
Olumsuz:
bilmerin, bilmersiň, bilmez, bilmeris, bilmersiňiz, bilmezler
okamaryn, okamarsyň, okamaz, okamarys, okamarsyňyz, okamazlar

Gelecek Zaman

Türkmence gelecek zamanda şahıslara göre fiil çekimi yoktur. Bunun yerine zamirler kullanılır.
men biljek, sen biljek, ol biljek, biz biljek, siz biljek, olar biljek
men okajak, sen okajak, ol okajak, biz okajak, siz okajak, olar okajak
Olumsuz:
men biljek däl, sen biljek däl, ol biljek däl, biz biljek däl, siz biljek däl, olar biljek däl
men okajak däl, sen okajak däl, ol okajak däl, biz okajak däl, siz okajak däl, olar okajak däl

Görülen Geçmiş Zaman
bildim, bildiň, bildi, bildik, bildiňiz, bildiler
okadym, okadyň, okady, okadyk, okadyňyz, okadylar
Olumsuz:
bilmedim, bilmediň, bilmedi, bilmedik, bilmediňiz, bilmediler
okamadym, okamadyň, okamady, okamadyk, okamadyňyz, okamadylar
Türkmencenin imlasına bağlı olarak:
Üçüncü şahıslarda görülen geçmiş zaman eki her zaman -dy, -di şeklinde yazılır.
gördi, gördiler
İki ya da daha fazla heceden sonra tüm şahıslarda bu durum görülür.
düşündim, düşündiň, düşündi, düşündik, düşündiňiz, düşündiler


Öğrenilen Geçmiş Zaman
bilipdirin, bilipdirsiň, bilipdir, bilipdiris, bilipdirsiňiz, bilipdirler
okapdyryn, okapdyrsyň, okapdyr, okapdyrys, okapdyrsyňyz, okapdyrlar
Olumsuz:
bilmändirin, bilmändirsiň, bilmändir, bilmändiris, bilmändirsiňiz, bilmändirler
okamandyryn, okamandyrsyň, okamandyr, okamandyrys, okamandyrsyňyz, okamandyrlar