Hücrenin temel kısımları (Konu Anlatımı)

Hücrenin temel kısımları : Hücre zarı, sitoplazma ve çekirdektir. Çekirdek içerisinde kalıtsal özellikleri taşıyan yapıların vardır.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Bilinen en küçük hücre, bakteridir. En büyük hücreye deve kuşu yumurtasının sarısı, en uzun hücreye de yaklaşık 1 m uzunluğunda olan sinir hücreleri örnek olarak verilebilir. Bazı ilkel hücrelerde ise çekirdek yoktur, kalıtsal özellikleri taşıyan yapıların sitoplazmada dağınık olarak bu ilkel canlılarda bulunur. Hücre organellerinden mitokondri, kloroplast ve kofulun sadece görevlerini bilmeniz yeterlidir.

Ek Bilgi :

Hücreler gelişmişlik düzeyine göre ikiye ayrılır:
1-Prokaryot Hücreler: Bu hücrelerin zarlı organelleri ve belirgin bir zarla çevrili çekirdeği yoktur. Yalnızca hücre zarı, sitoplazma ve zarsız organel olan ribozom taşırlar. Kalıtım maddeleri (DNA) sitoplazmada bulunur. Örneğin bakteri, mavi- yeşil alg prokaryot hücrelidir.
2- Ökaryot Hücreler: Bu tip hücrelerin zarla çevrili çekirdeği, zarla çevrili organelleri, hücre zarı ve sitoplazması vardır. Örneğin protistler, mantarlar, hayvanlar, bitkiler ökaryot hücrelidir.
Ökaryot bir hücre dıştan içe doğru üç kısımdan oluşur:
I- Hücre zarı II- Sitoplazma III- Çekirdek


MİKROSKOP YAPISININ TANITILMASI

MİKROSKOP YAPISININ TANITILMASI

1-Mikroskop ne işe yarar? Araştırınız.
2-Mikroskop çeşitleri nelerdir? Nerelerde kullanılır?

Mikroskop genel anlamda gövde kolu ve alt kaide olmak üzere iki kısımdan oluşur.
Bütün diğer parçalar bu iki parça üzerine yerleştirilir.
Mikroskopların hareketli bir nesne tablası vardır. Bu nesne tablası kaba ve ince ayar
kontrol düğmeleri ile aşağı ve yukarı hareket ettirilebilir.Lam ve lamel( preparat ) iki nesne klipsinin
altına gelecek şekilde nesne tablasının üzerine yerleştirilir.
45 derece açılı tüpün üst kısmında değiştirilebilir bir oküler bulunmaktadır. Alt kısmında ise objektiflerin sabitlendiği bilye yataklı ve dört objektif yuvalı hareketli bir revolver vardır.
Bir mikroskobun büyütmesi şu şekilde hesaplanır: MİKROSKOP BÜYÜTMESİ= OKÜLER X OBJEKTİF
(Örneğin oküler 5x, objektif 40x olan bir mikroskobun büyütmesi = 5 X 40 = 200 olur.) Mikroskopta aydınlatma bir tarafı düzlem/ iç bükey ayna ve tablanın altındaki iris diyafram İle yapılmaktadır.



Mikroskopta inceleme esnasında yapılması gerekenler şunlardır:
( Görüntünün odaklanması )
1-Preparatı ( lam ve lameli ) nesne tablasının üzerindeki sıkıştırma klipslerinin altına yerleştirin.
2-Her zaman için en düşük büyütme seviyesi olan objektif ile çalışmaya başlayın.
3-Kaba ayar düğmesi ile nesne tablasını en üst seviyeye çıkartıncaya kadar tablanın kenarına bakın.
4-Daha sonra tüpe bakarak preparattaki görüntü belirinceye kadar kaba ayar düğmesini aşağıya doğru çevirin.
5-Kaba ayar yapıldıktan sonra ince ayar düğmesi ile keskin bir görüntü alıncaya kadar ayar yapın.
6-Büyütmeyi arttırmak için hareketli revolveri saat yönünde çevirerek ve her objektif değişikliğinde sadece ince ayar düğmesini ayarlayarak görüntüyü odaklayabilirsiniz.
7-Her büyütmede ışığa gereksinim artacağından iris diyafram daha fazla açılmalıdır.

Mikroskop kullanımından sonra dikkat edilmesi gereken hususlar:
1- Mikroskop sadece gövde kolu üzerinden tutulmalı ve taşınmalıdır.
2-Objektifi tüpteki oküler ile birlikte en düşük büyütme seviyesine getirip bırakınız.
3-Aydınlatma sistemini kapatmayı unutmayınız.
4-Toz, mikroskop ve optik aksamın en kötü düşmanıdır. Bu nedenle mikroskobun hassas iç bölümlerine tozun girmesini engellemek için herhangi bir objektifi veya oküleri kesinlikle mikroskop üzerinden çıkartmayınız.
5-Eğer mikroskobun gövdesi ve tablası tozlu ise, tozun silinmesi için yumuşak pamuklu bez parçası kulanınız.
6-Tüm bu işlemlerden sonra artık mikroskobu koruma örtüsüyle örtebilirsiniz. (veya çantasına yerleştirebilirsiniz. )
MİKROSKOP VE KULLANILMASI

MİKROSKOP VE KULLANILMASI

Mikroskop, gözle görülemeyecek kadar küçük olan objeleri incelemek için yapılmış bir araçtır. Gözümüz genellikle 0,1 mm den daha küçük objeleri ayırt edemez. Mikroskop, bu sınırın ötesindeki objeleri görmemizi sağlayarak, gözün görme sınırını genişletmiş olur. Mikroskobun esası bazı mercek sistemlerine ve bu mercekler yardımıyla objelerin büyütülmüş görüntülerinin elde edilmesine dayanır. Mikroskopta bu optik kısımdan başka ona desteklik yapan ve ayarlama için kullanılan mekanik kısımlar da vardır. Şekil’ de görülen tek okülerli mikroskop en çok kullanılan mikroskop çeşididir.
Mikroskobu kullanırken objeyi ne kadar büyüttüğümüzü bilmemiz önemlidir. Büyütmeyi hesaplamak için oküler üzerindeki sayıyı, kullanmakta olduğumuz objektif üzerindeki sayı ile çarpmamız gerekir. Örneğin, oküler üzerinde 10x ve objektif üzerinde 43x yazılı ise büyütme 10 x 43 = 430 defa oluyor demektir.


MİKROSKOBUN KULLANILMASI

A.Mikroskobun Bakımı: Mikroskop, itinalı bir bakımı gerektiren pahalı bir araçtır. Mikroskop kullanırken aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:

1- Mikroskobu daima iki elle taşıyınız. Bir elle kol sıkıca tutarken diğer elinizle ayağın altından tutunuz.
2- Mikroskobunuzu masa üzerine koyarken çok kenara koymayın .Eğer mikroskobunuzda elektrikli aydınlatma tesisatı varsa tellerin mikroskop ayağı altında kalıp ezilmemesine dikkat ediniz. Mikroskopla çalışırken masanın üzerinde gerekli araç ve gereçlerden başka bir şey bulundurmayınız.
3- Baktığınız preparat bir sıvı damlası ile hazırlanmış ise mikroskobun gövdesini eğik duruma getirmeyiniz.
4- Mikroskobun merceklerinin değeri yaklaşık mikroskobun yarı fiyatı kadardır. O yüzden yumuşak tüysüz bir bez veya yumuşak kağıttan başka bir şeyle silmeyiniz.
5- Mikroskobu yerine kaldırırken daima en küçük objektifte bırakınız.

B.Mikroskobun Kullanılmaya Hazırlanması :

1-En küçük objektifi kullanma durumuna getiriniz .
2-Işık, tablanın ortasındaki delikten geçecek şekilde aynayı ayarlayınız. Diyaframı açıp kapayarak obje için en uygun miktarda ışık geçmesini sağlayanız.
3- Merceklerin temizliğini kontrol ediniz.
4- Önemli faktörlerden biri de obje ile objektif arasında kalan mesafedir. Fazla büyütmede bu mesafe çok azdır.Bu yüzden büyük objektifi kullanırken baktığınız cismi parçalama ihtimaliniz büyüktür.

C.Mikroskobun Kullanılması :

1- Bir gazeteden H harfi kesiniz. Bunu temiz bir lam üzerine koyarak damlalıkla bir damla su damlatınız.
2- Lameli kapatmadan önce biraz bekleyiniz. Lameli lam ile 45 lik bir açı yapacak şekilde tutunuz ve yavaşça bırakınız.
3- Preparatı mikroskobun tablası üzerine koyunuz ve maşalarla sıkıştırınız H harfini tabladaki deliğin ortasına getirinceye kadar preparatı hareket ettiriniz. En küçük objektifi kullanma durumuna getiriniz.Objektife bakarken kaba ayar vidasını çeviriniz.
4- Okülerden bakınız ve bu sırada tüpü yavaş yavaş yukarı doğru hareket ettiriniz.H harfi belirgin hale geldikten sonra ince ayar vidası ile netleştiriniz. Preparatın yerini oynatmadan büyük objektifi çeviriniz.