Maddeyi Niteleyen Özellikler

Maddeyi Niteleyen Özellikler


Çevremizde insanlar, hayvanlar, dağlar, ağaçlar, taşıtlar, eveler, taş, toprak gibi milyonlarca sayıda canlı yada cansız varlık görürüz.
Canlı yada cansız olsun tüm bu varlıklar birer maddedir.
İşinde bulunduğumuz evremde hacmi ve kütlesi bulunan her varlık bir maddedir . Maddeleri ve maddelerden yapılmış cisimlerin özelliklerinin duyu organlarımızla algılıya biliriz.

Çileğin tadını yiyerek anlayabiliriz.
Kolonyayı kokusundan anlaya biliriz.
Mermerin sertliğini dokunarak anlaya biliriz.
Duyu organlarımızla aldığımız maddeleri saydamlık-opaklık-matlık, sertlik- yumuşaklık, esneklik- berklik, salamlık- kırılganlık gibi özellikleriyle niteleriz.

SAYDAMLIK OPAKLIK
Işığı geçiren maddelere saydam, ışığı geçirmeyen maddelere opak maddeler denir. Cam, su, bazı plastik maddeler, hava saydam maddelerdendir. Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opak tır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler.
Bu tür maddelere yarı saydam maddeler denir.
Buzlucam, defter yaprağı, şeffaf poşetler, ışıklandırmada kullanılan kapaklar yarı saydam maddelere birer örnektir.

PARLAKLIK-MATLIK
Altın, gümüş, çelik çaydanlık, mermer, cilalı mobilya gibi cisimler parlak; halı yazı tahtası, silgi, kumaş gibi cisimler mat tır.

SERTLİK-YUMUŞAKLIK
Çevremizde gördüğümüz ve kullandığımız madde yada cisimlerin bazıları sert, bazıları yumuşaktır.
Taş, demir, tahta gibi cisimler sert, hamut, sünger, pamuk, lastik gibi cisimler yumuşaktır.

ESNEKLİK-BERKLİK
Lastik gibi maddelere kuvvet uygulayarak şekilden şekle sokabiliriz. Ancak esnek maddeler kuvvetin etkisi kalktığında eski şekillerine döner. Bu tür maddelere esnek maddeler denir.
Sünger, paket lastiği gibi maddeler esnektir.
Esnemeyen maddelere berk maddeler denir.
Kurşun kalem, mermer vazo, cam sürahi gibi berk maddeler esnetildiği zaman kırılırlar.


SUYU GEÇİREN-SUYU GEÇİRMEYEN
Bazı maddeler suyu geçirmezler. Bu tür maddeler suyun geçmemesi gereken durumlar. Şemsiye, sereyi örten naylon, su koyduğumuz bardak, çatıyı örten kiremit bu amaçla kullanılır.
Pamuk ve yünden yapılmış kumaşlar, toprak ve kum suyu geçiren maddelerdir. Şemsiyenin malzemesi suyu geçirmez.

KOKULU-KOKUSUZ
Çevremizde kokulu ve kokusuz bir çok madde bulunur.
Çiçek, meyve, kolonya, parfüm kokusu güzel;çöp kanalizasyon kokusu gibi kokular kötü kokulara örnek verile bilir.
Bazı maddeleri kokularından tanıya biliriz.
Hava, su, şeker, tuz, pirinç, can, demir, altın gibi bir çok maddelerin kokusu yoktur. Bu maddeleri koklayarak tanıyamayız.
Çiçekler güzel kokarlar.

KATI-SIVI
Katı yada sıvı bir çok madde vardır. Kalem, sıra, cam, taş, odu, kömür, duvar, çanta, kitap gibi maddeler katı maddelerdir.
Su, sıvı yağlar, kolonya, benzin, meyve suyu, süt, sirke gibi maddeler ise sıvı maddelerdir. Bu maddeleri görerek yada dokunarak tanıya biliriz.
Su sıvı bir maddedir.

PÜRÜZLÜ-PÜRÜSSÜS
Bazı madde yada elimizle dokunduğumuzda pürüzlü yada düzgün olduğunu anlaya biliriz. Taşın, tuğlanın, toprağın, ağaç gövdesinin, zımparanın yüzeyi pürüzlüdür. Cilalı bir masanın, camın, toprağın, televizyon ekranının, yere döşenmiş seramiğin yüzeyi pürüzsüzdür.
Ağaç gövdesi pürüzlüdür.

Maddelerin Özellikleri

Maddeler yapılarına göre bazı özellikler gösterirler.
Mıknatıslık, suda batma yada yüzme özelliği maddelerin bu özelliklerindendir.

MIKNATISA ÇEKİLME
Mıknatıs demir, kobalt, nikelden yapılan maddeleri kendine çeker.
Bu tür maddelerden yapılan çivi, toplu iğne, ataç raptiye gibi maddeler mıknatıs tarafından çekilirler. Ağaç, cam, alüminyum, kauçuk gibi maddeler mıknatıs tarafından çekilmezler.
Mıknatıs demir dürü maddeleri çeker.

SUYU ÇEKME-ÇEKMEME ÖZELİĞİ
Bazı maddelerin su gibi sıvı maddeleri emme özelliği vardır.
Bu durum maddelerin gözenekli bir yapıya sahip olmasından kaynaklanır. Sünger, el bezi, kağıt peçete yada kağıt havlu gibi cisimler suyu emerken, plastik mermer, seramik, cam, tahta, metal cisimler suyu emmezler. Elbezi suyu çeker.

SUDA BATMA-YÜZME ÖZELLİĞİ
Maddelerin bazıları suda batmaz ve su üzerinde yüzerler. Şişe mantarı, plastik köpük, kağıt, tahta gibi maddeler suda batmazlar.
Metal para, silgi, taş, seramik ve cam parçaları suda batarlar
Şişe mantarı suda yüzerken metal para batar.

Madde-Cisim-Malzeme-Eşya

Evimizde, okulumuzda ve çevremizde bir çok madde ve bu maddelerden yapılmış çeşitli eşyalar görürüz.
Bu maddelerden bazıları hiç bir değişikliğe uğramadan aynı şekilde kalmışken bazıları değişikliğe uğrayarak cisim, malzeme yada eşya haline getirmişlerdir.
MADDE
Belli bir hacmi ve kütlesi olan her varlık bir maddedir.
Taş, toprak, ağaç, metal, cam, plastik, kağıt, kum gibi varlıklar birer maddedir.
CİSİM
Maddenin biçimlendirilmiş şekline cisim denir.Bardak, silgi, kalem, kitap, bıçak, oyuncak, masa, ampul çeşitli maddelerden yapılmış cisimlerdir.
MALZEME
Bir yada birkaç tanesini bir araya getirdiğimiz ve bir tüketim maddesine dönüştürdüğümüz maddeler malzemeleri oluştururlar.
Un, tuz, su, maya gibi maddeler ekmeği oluşturan; kereste, çivi, tutkal gibi maddeler masayı oluşturan; çimento, kum, su gibi maddeler betonu oluşturan malzemelerdir.
EŞYA
Evlerimizde, okulumuzda ve daha bir çok yerde kullandığımız koltuk , halı, sandalye, çanta, kalem, silgi, ayakkabı, gömlek gibi cisimler birer eşyadır.
ALET
Maddeleri şekillendirmek, bir el işini yada onarımı gerçekleştirmek için özel olarak yapılmış cisimlere alet denir.
Pense, tornavida, çekiç, tığ, oklava, kepçe birer alettir.