Türk Destanlarının Sınıflandırılması

Destanlarımız yazıya geçirilmedikleri için bugün bunların ancak konularını bilmekteyiz. Bunları da İran, Çin ve Arap kaynaklarından öğreniyoruz.

Türk destanları iki gruba ayrılır:
A- İslamiyet'ten önceki destanlar
B- İslamiyet'ten sonraki destanlar

A- İslamiyet'ten Önceki Türk Destanları

1. Altay - Yakut
Yaradılış Destanı

2. Sakalar Dönemi
a.Alp Er Tunga Destanı: Türk-İran savaşlarında Alp Er Tunga’nın yiğitliklerini ve bu savaşları anlatır.
b.Şu Destanı: İskender’le Türkler arasındaki savaşı ve Türk hakanı Şu’nun kahramanlıklarını anlatır.

3. Hun Dönemi
Oğuz Kağan Destanı: Hun hükümdarı Mete’yi ve onun yaşamını anlatır.

4. Göktürk Dönemi
a.Bozkurt Destanı: Göktürklerin dişi bir kurttan türeyişini anlatır.
b.Ergenekon Destanı: Bir savaşta yenilen ve Ergenekon’a açılan Türklerin orada bir demir dağı eritip intikamlarını almalarını anlatır.

5. Uygur Dönemi
a. Türeyiş Destanı: Uygurların bir erkek kurttan türeyişi anlatılır.
b. Göç Destanı: Uygur Türkleri’nin anayurtlarından göçünü anlatır.


B- İslamiyet'in Kabulünden Sonraki Türk Destanları
1.Karahanlı Dönemi
Satuk Buğra Han Destanı

2. Kazak-Kırgız Kültür Dâiresi
Manas

3. Türk-Moğol Kültür Dâiresi
Cengiz-name

4. Tatar-Kırım
Timur ve Edige Destanları

5. Selçuklu-Beylikler ve Osmanlı Dönemleri
a. Seyid Battal Gazi Destanı
b. Danişmend Gazi Destanı
c. Köroğlu Destanı